dinsdag 31 juli 2018

TOMASZ STANKO R.I.P.

Een boer’n kaaskop, dat ben ik. Een echte Jan-de-Hollander. Overleggen, pappen, nat houden, polderen. Dat werk. Het is een beetje kort door de bocht, maar zo zitten wel heel veel Nederlanders in elkaar. Het is, denk ik, één van de redenen dat we al eeuwen een succesvol volkje zijn. Ik generaliseer hier wel behoorlijk,  maar ik geloof wel in een gemiddelde volksaard. Fransen, Italianen, Britten, Indiërs, Chinezen, ze lijken toch allemaal met hun eigen volkse sopje te zijn overgoten. Polen kennen we allemaal van de klusbussen, te grote ouwe BMW’s en zwijgende mannen die hun winkelwagen vol gooien met diepvries pizza’s en blikken bier. Toch? Nu komt de nuance om de hoek kijken. Net als dat er Italianen bestaan die stil in een hoekje zitten en er Britten rondlopen zonder gevoel voor humor, bestaan er Polen met soul. Daar gaat dit In memoriam over. 

Tomasz Stańko was een Poolse trompettist en componist en één van de meest vooraanstaande muzikanten in de Europese jazz scene. Zijn faam reikte ook ver buiten Europa. Stanko overleed eergisteren op 76-jarige leeftijd in Warschau aan de gevolgen van ‘de’ rotziekte. Ik ontdekte Tomasz’ muziek ergens medio jaren negentig. Hij was toen net een tweede muzikale koers ingeslagen: muzikaler, meer soul, maar vooral creatiever en sfeervoller. Bovendien werd zijn muziek voortaan vastgelegd op Manfred Eicher’s ECM label en dat doet elke muziek goed. 

Stanko debuteerde in de late jaren vijftig en speelde gedurende zijn leven met vele groten uit de jazz wereld, maar ook met klassieke componisten als Krzysztof Penderecki. Net als zijn grote voorbeeld, Miles Davis, was hij een mentor voor jonge muzikanten. De albums ‘Litania’ en ‘Dark Eyes’ werden een relatief succes. Zijn oudere muziek spreekt mij minder aan, want iets te veel free jazz. Adel verplicht en ik wilde hier niet voorbij gaan aan het overlijden van Tomasz Stanko.



©Publicity picture – London Jazz News

Ik heb geen bijzondere associaties met Stanko anders dan dat het een briljant trompettist  was en dat ik een paar mooie albums van hem heb en regelmatig luister. Stanko word ik nooit zat. Hij bood ook een podium aan één van de beste jazzpianisten van de afgelopen decennia, Marcin Wasilewski. Op 19 mei jl. bezocht ik samen met Stijn een concert van het Marcin Wasilewski trio in LantarenVenster in Rotterdam. Onze verwachtingen waren zeer hoog gespannen en die werden beloond, althans in technisch opzicht. Muzikaal gezien een fantastisch staaltje, maar de sfeer ontbrak. Alsof ze in een studio speelden. Jammer, want het hele concert kon ik niet onderdrukken dat ik naar Stanko’s erfgenaam zat te luisteren en daar had wel wat meer passie vanaf mogen stralen. Maar ja, dat is ook de Poolse volksaard denk ik… Het is de enige keer dat ik een concert heb bijgewoond van iemand uit de Stanko stallen. Tomasz heb ik zelf nooit live zien spelen.

Er 'liggen' nota bene al een tijdje twee albums voor mij klaar die  ik nog van FLAC naar CD moet processen: ‘Lontano’ en ‘Wislawa’. Toeval bestaat niet. Stanko's laatste studio album met zijn nieuwe New York Quartet heet ‘December Avenue’ en ken ik nog niet. Ik heb dus nog wat huis- en luisterwerk te doen. Ik verheug mij er op en houd op die manier voor mijzelf de herinnering levend aan de iconische muzikant Tomasz Stanko.

Remembering Tomasz Stanko - 
Sequenced by Manfred Eicher - July 31, 2018