zondag 27 oktober 2019

CHET BAKER - DIANE

Alhoewel mijn verzameling Chet Baker albums beperkt is, had ik al heel vroeg een elpee waar deze Amerikaanse trompettist op speelde. Het was het Carnegie Hall Concert met saxofonist Gerry Mulligan uit 1974, volume 2 (label CTI). Ik moest er aan denken toen wij, ons gezinnetje, een paar jaar geleden in die concertzaal op bezoek waren. We waren eerst naar de prachtige ‘Steinway Hall’ geweest, waar onze zoon Stijn onder andere mocht spelen op de duurste vleugel die Steinway ooit heeft gebouwd. Een ongelofelijke leuke en unieke ervaring was dat. 


Steinway & Sons zagen ooit zakelijke voordelen van een pianoshowroom in de buurt van Carnegie Hall, nagenoeg aan de overkant van de straat. De opening was op 27 oktober 1925, met een optreden van Willem Mengelberg en 35 muzikanten uit de New York Philharmonic. Een bijzondere plek dus, waar Vladimir Horowitz en Sergei Rachmaninoff ooit speelden, John Lennon kind aan huis was, het eerste klassieke optreden via internet werd uitgezonden én onze zoon een paar riedeltjes mocht spelen😊. Helaas is het schitterende pand verkocht en zijn er appartementen in gemaakt. Steinway is verhuisd naar Sixth Avenue en de showroom is nu hypermodern. Toen wij er waren was dat gelukkig nog niet zover. Zie ook mijn blog van destijds.

Uiteraard was het logische vervolg van ons piano-avontuur een bezoekje aan Carnegie Hall, twee minuten lopen vanaf Steinway, op de hoek van 57th street en 7th Avenue. De Carnegie Hall is in gebruik sinds 1891 en is een concertzaal van wereldfaam waar ontelbaar veel beroemdheden hun muzikale kunsten hebben vertoond. Het is geen Concertgebouw, Boston Symphony Hall of Musikverein in Wenen, maar Carnegie Hall behoort nog altijd tot één van de beste concertzalen ter wereld. Althans, dat is wat ik op internet lees. Zoals gezegd moest ik hier natuurlijk denken aan die oude LP van Mulligan & Baker met het beroemde concert uit 1974 en die rare knalgele hoes. Een ‘blast from the past’ op bijna heilige grond.



Alhoewel deze blog niet gewijd is aan Chet Baker, maar aan slechts één van zijn albums, zijn een paar biografische regels op zijn plaats. Chet werd in 1929 geboren in Oklahoma. Zijn ouders waren van Ierse origine. Hij groeide op in een muzikaal gezin en leerde zingen en trompet spelen in de kerk. Dat kon ook bijna niet anders, daar midden in de 'Bible Belt'. Het hele levensverhaal is te lezen in een biografie geschreven door de Nederlander Jeroen de Valk: ‘Chet Baker, his life and music (Aspekt)’. Het is geen vrolijk verhaal. Ondanks successen met zijn eigen kwartet en, onder andere, het Gerry Mulligan Quartet en pianist Russ Freeman, is het een lange opsomming van ellende. Baker gebruikte al heroïne vanaf begin jaren vijftig en bleef zijn leven lang verslaafd. Dat leven werd een aaneenschakeling van drugsgerelateerde delicten, gevangenisstraffen, vechtpartijen en op een gegeven moment was Baker zelfs niet langer welkom in Duitsland en Engeland. Hij zonk soms zo diep dat hij meerdere malen zijn muziekinstrumenten (trompet en bugel) verpandde om drugs te kopen. In de nacht van 13 mei 1988, hij was toen 58 jaar oud, viel hij uit een raam van Hotel Prins Hendrik in Amsterdam en overleed ter plekke. Heroïne en cocaïne werden in zijn kamer en in zijn lichaam gevonden. Er bestaan diverse verhalen van wat er zou zijn gebeurd. Deze vond ik op internet en lijkt plausibel: How Chet Baker Really Died. Maar helemaal zeker zullen we het nooit weten. Een triest einde van een fantastische muzikant. Hieronder een foto van de gedenkplaat van Chet aan de gevel van het bewuste hotel aan de Prins Hendrikkade 52 in Amsterdam.


Het trompetspel van Chet Baker wordt vaak beschreven als warm, beheerst en melancholiek en daar ben ik het volledig mee eens. Ik ken zijn discografie niet bijzonder goed, maar sinds ik ‘stream’ heb ik toegang tot nagenoeg alles wat er aan muziek door de mensheid is vastgelegd. Het is voor mij een nieuwe ervaring om te surfen op een oceaan van muziek van goede kwaliteit die voor mij, tot voor kort, alleen toegankelijk was door het aanschaffen van CD's, downloads of luisteren bij vrienden. Ik ben wel wat ambivalent over deze consumptieve 'fast food' benadering van muziek. Ik voel mij bijna schuldig als ik kijk naar die kasten vol met een halve eeuw aan verzamelde platen en compact discs. Wat een geld, passie en liefde daar in is gestoken... Maar goed, dat is weer een ander chapiter. Feit is dat nagenoeg alle muziek die er bestaat hapklaar voor je wordt geserveerd en dat is, eerlijk is eerlijk, wel weer erg prettig. Ik heb in de loop van de tijd regelmatig gezocht naar volume 1 van het eerder genoemde Carnegie - Mulligan/Baker concert maar heb het fysieke album nooit kunnen vinden. 


Vorige week kwam ik Chet dus 'tegen' en besloot weer eens te zoeken naar Volume 1. Dit keer op een streamingdienst. Het concert staat tegenwoordig op één album en binnen een paar minuten was mijn queeste van jaren opgelost. Tijdens het zoeken stuitte ik ook op een album wat ik niet kende. ‘Diane’, een album uit 1985 uitgebracht op SteepleChase, een Deens label.


In de jaren voor zijn dood heeft Baker veel muziek opgenomen lees ik ergens op een website. ‘Diane’, blijkt één van de beste albums uit die tijd te zijn zo schreven recensenten. De moeite waard om dat eens te onderzoeken en met een paar tikken op het toetsenbord van mijn computer toverde ik de muziek uit mijn speakers. Het is een album met alleen Chet op trompet (en een paar regels zang in het tweede nummer) en de legendarische Paul Bley op piano. Bley was een gerenommeerd pianist uit de freejazz en die is op 'Diane' behoorlijk buiten zijn comfortzone getreden. Een duo, dat lijkt erg ‘zunig’, maar het album is muzikaal rijk en volledig en boeit van het begin tot het einde. Chet's spel is introspectief en bijna minimalistisch. Het samenspel is beheerst en prachtig in balans en zo mooi dat er ik er soms een brok van in mijn keel krijg. Hoezo melancholiek?


De meeste nummers op 'Diane' zijn jazz standards en dat is in deze samenstelling een zeer goede keuze geweest. Wat een geweldige muziek en voor mij de reden om deze blog bij wijze van lofzang te schrijven. De opname is prachtig, de hoes een misbaksel. Maar daar hebben 'wij streamers' geen last meer van...

Als autoliefhebber kijk ik graag naar Youtube filmpjes met autotests. Mijn favoriet is ‘Carwow’ gepresenteerd door Mat Watson. Zijn snedige testfilmpjes sluit hij standaard af met de vraag: "Should I avoid it? Should I consider it? Should I shortlist it? … Or should I just buy it?". Dan volgt zijn advies uit één van de vier opties.


Een duidelijke en zeer werkzame manier om een test af te sluiten. Je kan die systematiek natuurlijk voor alles en nog wat gebruiken. Films, boeken, tentoonstellingen, noem het maar op. Natuurlijk ook voor muziek. Ik denk dat ik voortaan Watson's systeem maar eens ga toepassen. In het geval van Chet Baker’s ‘Diane’ zou ik zeggen: ‘Go ahead and just buy it’. Streamen kan natuurlijk ook. Een ‘must have’, want deze muziek is echt hemels.



zaterdag 12 oktober 2019

2019 - DEO VOLENTE

Zo, dat is een tijd geleden. Mijn eerste blog dit jaar. Ik beschouw mijzelf, heel onbescheiden, als een schrijver. In ieder geval kwantitatief. 'Wij schrijvers' schrijven pas als we inspiratie hebben en die kan soms wel eens een tijdje uitblijven. Dit jaar duurde dat wel erg lang. Meestal ben ik er als de kippen bij om ervaringen met vakanties, concerten, ‘life events’ en dergelijke te delen. Maar ik had er het afgelopen jaar weinig zin in. Het was een waar slagveld in de vriendenkring in meerdere opzichten en het verwerken van tragische gebeurtenissen stimuleerde de creativiteit en de zin in schrijven blijkbaar niet. 

Mijn blogs fungeren voor mij ook als dagboek en ik merk dat ik dit jaar een leemte heb gecreëerd. Dat voelt toch een beetje kaal. Het was dit jaar zeker niet allemaal ach en wee, maar zin en inspiratie heb je niet echt in de hand. We zijn weer wat verder in de tijd en recentelijk heb ik weer momenten dat er af en toe iets opborrelt waarvan ik vind dat ik er iets over moet schrijven. Misschien schrijf ik op enig blog-moment nog wel een retrospectief. Enfin, ik kijk wel. 

Voor nu wil ik wel mijn meest ingrijpende gebeurtenis van dit jaar memoreren en delen en dat is het verlies van vriend Robert. Wij kenden elkaar 55 jaar, vanaf ons 5e, 6e levensjaar. Lief en leed hebben wij door de jaren heen gedeeld. Met wisselende frequentie en in uiteenlopende hoedanigheden en omstandigheden. Ik denk aan het spelen op straat, de familie- en fietsvakanties, uit ons dak gaan met de muziek van Frank Zappa, het uitgaansleven met onze vriendenkring tot en met de jaarlijkse 'Haringparty' bij Robert thuis. In zijn rol als zwager is Robert zelfs vele jaren familie geweest waardoor wij elkaar een paar jaar lang zeer frequent zagen in verband met omstandigheden waar ik nu niet verder op in ga. Misschien zal ik nog eens iets meer over onze historie schrijven. Hieronder een foto van de vriendjes van het eerste uur (ik ben degene met die mooie bril), ergens begin jaren zestig in de tuin van Robert's ouderlijk huis.


Robert was een zeer aimabele man. Een 100% loyale en onvoorwaardelijke vriend met oprechte interesse in de ander. Hij was een meester in het bewaren van de intermenselijke cohesie, een geweldige gastheer en bovendien een levensgenieter van de bovenste plank waar hij ons zo vaak als mogelijk deelgenoot van maakte. In november vorig jaar ging hij met vervroegd pensioen bij Dupont, ‘de kumpenie’, zoals hij hen noemde. Hij was er een beetje dubbel onder. Enerzijds natuurlijk fijn dat het er op zat en de tijd aanbrak voor reizen en andere mooie dingen, anderzijds zou hij zijn werk en collega's gaan missen die hij als vrienden beschouwde.


In december vertrok Robert naar India voor zijn jaarlijkse overwintering. Hij voelde zich daar al snel niet optimaal en besloot voortijdig naar Nederland terug te keren. Na medisch onderzoek, nauwelijks twee maanden na zijn pensionering, werden er door zijn hele lichaam agressieve tumoren ontdekt. Zijn vonnis was getekend. Robert koos er zelf voor de volledige ontmenselijking naar het einde niet af te wachten. Op 29 maart van dit jaar nam hij, onder begeleiding van een euthanasie arts en in het bijzijn van zijn familie, afscheid van het leven waar hij zo intens van had genoten. We missen hem allemaal, elke dag.

DirobertO


3 augustus 1956 - 29 maart 2019