In het algemeen kan ik mij in mijn eentje erg goed vermaken. Ik heb vroeger regelmatig met plezier alleen gereisd. Maar ik mag ook graag in mijn mancave bezig zijn of een solo-ritje maken op mijn nieuwe e-bike. Ik kan nog tal van andere voorbeelden noemen, het gaat mij als solist allemaal prima af. Wat ik echter nog nooit had gedaan was alleen een concert bezocht. Eergisteren was de primeur want ik ben zonder ander gezelschap naar een optreden van ‘Rymden’ geweest. In Theater aan De Parade in Den Bosch. Vrienden J. en R. hadden deze Scandinavische band afgelopen maandag gezien in Rotterdam en waren zeer enthousiast. Ik had spijt dat ik toch niet was meegegaan maar zag tot mijn verrassing dat Rymden deze week een tweede keer op zou treden in Nederland, dus het ticket was snel geboekt.
Rymden? Dat zegt bijna geen mens iets, dus dat verdient nadere toelichting. Rymden
is een nieuw Scandinavisch jazztrio met de Noorse toetsenist en componist Bugge
Wesseltoft en de Zweedse muzikanten Dan Berglund op contrabas en Magnus Ostrom op
drums. Berglund en Ostrom speelden bij e.s.t. (met kleine letters), het Esbjörn
Svensson Trio. Het trio stond onder leiding van hun landgenoot, pianist en
componist Esbjörn Svensson. E.s.t. werd zeer populair en ontwikkelde zich tot de
grootste jazz-act in Europa en zelfs daar buiten. Helaas verdronk Svensson in
2008 tijdens het duiken en dat betekende het einde van de band. Bugge Wesseltoft,
ik heb hem vele malen in mijn blogs genoemd en trekt doorgaans helemaal mijn kaart, is een gevierd Noors jazz toetsenist die dancebeats en elektronica niet
schuwt. Hij werkte onder andere samen met Jan Garbarek, Terje Rypdal, Dhafer
Youssef, Erik Truffaz, Nils Petter Molvaer en allerlei DJ’s. Bugge en die andere twee mannen zijn dus bepaald niet van de straat. Rymden betekent overigens ‘ruimte’ in het Zweeds. ‘outer space’ wordt
er dan bedoeld, ik weet daar echt geen Nederlands woord voor.
Zowel Wesseltoft en e.s.t. werden door mijn zoon lang geleden van Youtube
opgepikt. Zijn vader kende e.s.t. vaag en Wesseltoft helemaal niet en dat vond ik wel
heel erg leuk. Een ventje van een jaar of dertien die zulke muziek goed vindt; ik had mijn werk goed gedaan! Bugge Wesseltoft zagen we samen op North Sea Jazz
in 2011. In de zaal waar Bugge zou optreden was James Blake bezig met zijn concert in dubstep
stijl. We vluchtten al snel voor de hitte in de stampvolle zaal en de niet normale
basdreunen. Na dat concert liep de zaal snel leeg en was het tijd voor Bugge en
DJ Henrik Schwarz. Het werd een concert die in mijn top 10 kwam. E.s.t. heb ik
nooit live gezien, maar hun discografie is ‘top notch’ en optredens op Youtube
spreken boekdelen. Berglund, Ostrom en Wesseltoft zochten elkaar op, jaren na
het overlijden van Svensson, en besloten de muzikale handen ineen te slaan. De
ultieme basis voor een Europese superband was geboren!
Ik had gelezen over de formatie van Rymden en kon niet wachten op hun eerste album ‘Reflections & Odysseys’. Maar het viel mij een beetje tegen. De audiokwaliteit op het ACT label was niet ‘je van het’ vanwege loudness compressie en ik kon mij aanvankelijk niet helemaal vinden in de gekozen stijl. Ik miste wat samenhang tussen de diverse nummers en een zekere ‘flow’ die je door het album meeneemt. Maar jazzmuzikanten excelleren doorgaans op het podium en niet in de studio. Bovendien was de ervaring van J. en R. voldoende mij te motiveren om alleen naar Oeteldonk te togen. De verwachtingen waren dus hoog gespannen!
Ik had er vrijdag een drukke dag opzitten. Twee ‘intakes’. Eén in Amsterdam en
een in Rotterdam. Ik moest ook nog een collega halen en brengen van station
Rotterdam Blaak en tussendoor ‘gewoon’ werken. Dat was dus een dag van uren rijden
door de zeikregen en eindeloze files. Een retourtje Den Bosch kon er ook nog
wel bij. Vanuit de Qpark in het centrum naar De Parade is tien minuten lopen,
ideaal! Biertje besteld en even gaan zitten in het theatercafé. Daarna gewacht
in de foyer en zodra de deuren van de zaal open gingen stierde ik naar binnen
voor een plaats vooraan, exact in het midden, haha! Het concert bleek overigens
niet uitverkocht. Opmerkelijk.
Na een paar minuten liepen de mannen het podium op. Ik zat er hooguit drie
meter vandaan en twijfelde of dat niet te dicht op de muziek was. Maar dat viel
alles mee. Het geluid was gewoon uitstekend. Amerikaanse en Engelse artiesten
beginnen vaak met een kort welkomstwoord en babbelen tijdens het concert vaak
nog wat met het publiek. Ik vind dat altijd wel leuk. Noordelingen (en Polen)
zeggen nooit zoveel en de mannen van Rymden gingen ook direct aan het werk. Ostrom, de drummer, gaf later met zeer zachte en bescheiden stem nog een paar keer wat toelichting
tussen de nummers door, maar daar bleef het verder bij. Ostrom opende met het
vegen over een trommelvel wat door mutatie een zacht elektronisch geluid maakte. Heel
gaaf. Na een paar minuten vielen de anderen gelijdelijk bij en openden ze met
‘The Odyssey’ van hun nieuwe album. Ik kan niet anders zeggen dat dit eerste
nummer fantastisch was. Briljant en zeer energiek gespeeld en het was gelijk duidelijk
dat ik zat te kijken naar topmuzikanten.
Ik vond daarna alleen het nummer
‘Bergen’ van minimaal vergelijkbare orde en misschien wel het beste van de
avond. De andere stukken boeiden mij gewoon wat minder. Het nummer ‘The Lugubrious Youth of Lucky Luke’ vind ik op het album al
saai, maar live duurde het veel en veel te lang. Het daarna volgende ‘The Celestial
Dog And The Funeral Ship’ begon heel mooi maar verzandde aan het einde in een monotone mars die ook veel te lang duurde. Mijn buurman begon steeds
nadrukkelijker te gapen💤 Op het spel van Berglund en Ostrom was niets af te
dingen, in tegendeel. Ze excelleerden beiden als solist én in hun samenspel. Maarre…
volgens mij was Bugge Wesseltoft gewoon te moe van het drukke tourschema. Ik ken
hem heel goed live en van Youtube fimpjes waarbij hij als een gekke professor heen en
weer schiet tussen zijn vleugel, allerlei keyboards, i-pads en andere elektronica.
Vanavond zat hij vooral achter de vleugel en stond maar een enkele keer
op. Zijn spel was geroutineerd, vaak atonaal en, vond ik, te weinig aansluitend
bij het melodische en ritmische spel van de andere twee. Hij zat af en toe een
paar minuten achter een Fender en een Korg apparaat om
gekke geluidjes te maken en dat was het einde van de creatieve input. Sterker, als hij even niet aan de beurt was zag ik hem zelfs een paar keer minutenlang in het luchtledige staren, ogenschijnlijk
volledig afwezig. Na 1,5 uur optreden en een toegift van tien minuten was het
klaar.
Ik bleef niet hangen en zat snel in de auto en reed in de plensregen weer naar huis. Allemachtig, wat was het aardedonker deze
nacht. Ik had er vandaag zestien uur opzitten en bijna 400 kilometer…
Alleen naar een concert. Het kan. Maar het is echt veel
leuker met anderen. Eerst gezellig bijpraten met een bakkie en na het concert
evalueren met een pilsje. Dat is toch beslist de beste concertmores voor
bezoekers. Maar ik weet nu in ieder geval hoe het is en ik ben blij dat ik Rymden toch heb gezien.
De muziek van Rymden begint, naar mate ik vaker luister, belangrijk
meer te beklijven en dat is een teken van kwaliteit. Mijn twijfel bij de eerste kennismaking is grotendeels weggenomen. Maar, in algemene zin, mis
ik toch nog steeds de ‘flow’ die zo herkenbaar was voor e.s.t., Wesseltoft en
vergelijkbare muziek van Tomasz Stanko en Marcin Wasilewski van wat jaren terug. Ik verwacht een hoop van Rymden
en hoop dat de compositorische samenhang een slag meer ‘fluïde’
wordt. Als die wens wordt ingelost ben ook ik van mening dat er een jazz
supergroep is ontstaan. Nu heb ik nog een kleine reserve. Ik ben zeer benieuwd!
Bugge Wesseltoft - keyboards
Dan Berglund - contrabas
Magnus Ostrom - drums
Bugge Wesseltoft - keyboards
Dan Berglund - contrabas
Magnus Ostrom - drums
